1- گروه حقوق، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران 2- گروه حقوق، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران ، h.rostami@basu.ac.ir
چکیده: (6093 مشاهده)
اهداف: بیماری روانیِ محکوم، یکی از مباحث چالش‌برانگیز حقوق کیفری است. سیاست جناییِ تقنینیِ ایران به امر اخیر کم‌توجهی نموده و ثمره آن استقرار جنون در کنار بیماری‌های روانی است که موجب تعلیق یا تاخیر مجازات می‌شود. هدف پژوهش حاضر بررسی اظهار نظرهای کمیسیون اداره کل پزشکی قانونی همدان در رابطه با اختلال روانی و اثر آن بر تحمل کیفر مرتکب در بازه زمانی مشخص بود. ابزار و روش‌ها: روش پژوهش حاضر توصیفی- تحلیلی است. اطلاعات نخست از روش کتابخانه‌ای جمع‌آوری شده و سپس، تحقیقات میدانی با بررسی ۷۰ مورد پرونده ارجاع‌شده به کمیسیون روان‌پزشکی اداره کل پزشکی قانونی همدان در بازه زمانی ۹۸-۱۳۹۶ و مصاحبه با متخصصان صورت گرفت. نظرات کمیسیون از پرونده‌ها استخراج و خروجی به روش استنتاجی تحلیل شد. یافته‌ها: از میان ۷۰ پرونده مورد بررسی، در ۱۵ مورد (%۲۱/۴) وجود یا عدم وجود جنون حین ارتکاب جرم و در ۵۵ مورد (%۷۸/۶) در مرحله اجرای کیفر مطرح شده بود که از بین این ۵۵ نفر، ۵۴ نفر (%۹۸/۲) به حبس و یک نفر (%۱/۸) افزون بر حبس به شلاق نیز محکوم شده بودند و محکومیت به انواع دیگر مجازات مشاهده نشد. نتیجه‌گیری: به‌رغم اشاره قوانین کیفری به جنون در دوران پسامحاکمه، این عنوان، در خصوص محکوم‌علیه کاربرد ندارد و از نظر متخصصان، به‌طور کلی بیماری روانی در شرایطی موجب عدم تحمل کیفر می‌شود که بیم آن برود که کیفردهی موجب کندشدن روند بهبودی، تشدید علایم بیماری یا آسیب‌رساندن محکوم‌علیه به خود یا دیگران شود.
