1- گروه حقوق، واحد تهران مرکز، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران 2- مرکز تحقیقات پزشکی قانونی، سازمان پزشکی قانونی کشور، تهران، ایران ، dr.aaghorbani@gmail.com
چکیده: (4278 مشاهده)
مقدمه: یکی از مصداق‌های جنایت عمدی در قانون مجازات اسلامی، "کار نوعاً کشنده" است که ضابطه دقیقی برای تشخیص آن بیان نشده است. عدم ارایه معیار شناسایی در عمل موجب شده دادرسان تلاش نمایند حسب مورد از دیدگاه‌های کارشناسان پزشکی قانونی در ارزیابی رفتار مرتکب بهره ببرند. به‌رغم تلاشهای صورت‌پذیرفته همچنان در مواردی با اختلاف نظر و صدور برخی آرای معارض در محاکم مواجه بودهایم. لذا هدف این پژوهش بررسی ابعاد رفتار نوعاً کشنده و تبیین مولفههای موثر در شناسایی آن و جایگاه کارشناسی پزشکی قانونی در این حوزه بود. پژوهش مروری حاضر یک مطالعه توصیفی است که از طریق مطالعه کتابخانه‌ای برخی منابع حقوقی و پزشکی، خاصه شاخه پزشکی قانونی صورت گرفت و مطالب مهم فیش‌برداری شد و تعدادی از پرونده‌های ارجاعی به پزشکی قانونی مورد مداقه قرار گرفت. نتیجه‌گیری: دو مولفه اساسی برای اظهار نظر پزشکی در حوزه رفتار نوعاً کشنده، "حساسیت موضع اصابت" و "ویژگیهای آسیب وارده" است. تعیین رفتار نوعاً کشنده امری قضایی است، بنابراین نمیتوان کارشناسان پزشکی قانونی را از منظر قانونی به تصریح عباراتی نظیر "نوعاً کشنده‌بودن رفتار مرتکب" ملزم نمود. در تشخیص رفتار نوعاً کشنده، اظهار نظر تخصصی کارشناسان پزشکی قانونی در مورد حساسیت موضع آسیب، شدت و اوصاف آسیب‌های وارده و متعاقباً کشنده‌بودن آنها، در مقام عرف خاص است. بعد از آن باید دادرس براساس معیارهای عرفی در خصوص نوعاً کشنده‌بودن رفتار به قضاوت بنشیند و با لحاظ شرایط قانونی و بررسی سایر ملزومات مانند علم و آگاهی و توجه مرتکب به رفتار نوعاً کشنده، حکم مقتضی را صادر نماید.
