زمینه و هدف : سنجش الکل و بررسی سوء مصرف آن امروزه حجم وسیعی از ارجاعات به آ‌زمایشگاه سم شناسی را شامل می شود. تشخیص اتانول در نمونه های خون و تفسیر آن یکی از مسائل ضروری در موارد پزشکی قانونی است و اهمیت زیادی در پیشبرد اهداف دادگاهی دارد. عوامل متعدد بیوشیمیایی و بیولوژیک بر تغییر غلظت اتانول در نمونه های زیستی مؤثرند. قرار گیری نمونه ها در شرایط نامساعد (خارج از یخچال و سپری شدن زمان طولانی تا انجام آزمایش ، مقدار ماده نگهدارنده و دمای نامساعد) بر روی غلظت اتانول تأثیر گذار است. این مطالعه به منظور بررسی اثر دما، زمان، و سدیم فلوراید (بعنوان ماده نگهدارنده) بصورت همزمان بر سنجش اتانول انجام شد.

روش بررسی: در این مطالعه تجربی 36 سر موش رت نر نژاد ویستار در سه گروه دوازده تایی قرار داده شد سه ساعت قبل از نمونه گیری به میزان 3 سی سی اتانول (با رقت یک سوم با آب مقطر) گاواژ گردید به منظور بررسی اثر سدیم فلوراید (غلظت های 1%، 0.5%، 1.5% وزنی– حجمی) ، دما (منهای 8 ، 4 و 25 درجه سانتی گراد) و زمان (صفر، 10و20 روز بعد از نمونه گیری) از هر گروه نمونه خون اخذ گردید و با استفاده از دستگاه گازکروماتوگرافی اتانول مورد سنجش قرار گرفت به منظور ارزیابی نتایج، از آزمون one-way ANOVA و پس آزمون LSDو SNK جهت مقایسه گروه ها استفاده شد از روش general liner model و Repeated measureجهت تشخیص تفاوت غلظت در میان زمانهای مختلف استفاده شد.

یافته ها: نتایج نشان دادند که در دماهای منهای 8 و 25 درجه سانتیگراد با ماده محافظ 1% وزنی– حجمی پس از سپری شدن زمان 10و20 روز، کاهش غلظت اتانول دیده می شود ولی افزایش یا کاهش غلظت اتانول در دمای 4 درجه سانتیگراد به همراه سدیم فلوراید 1% پس از 20 روز معنی دار نبود. کاهش غلظت اتانول در نمونه های دارای محافظ کمتر ، بیشتر بود.

نتیجه گیری: جهت نگهداری نمونه های خون به منظور بررسی اتانول بهتر است نمونه ها در دمای 4 درجه سانتیگراد قرار گیرد و سدیم فلوراید به میزان 1% وزنی- حجمی مورد استفاده قرار گیرد.