1- گروه روانشناسی، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه تهران، تهران، ایران 2- مرکز ملی تحقیقات بیمه سلامت، تهران، ایران 3- دانشکده علامه جعفری، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران 4- مرکز ملی تحقیقات بیمه سلامت، تهران، ایران ، javadi.biochem@gmail.com
چکیده: (107 مشاهده)
مقدمه: سوء مصرف مواد یک چالش اجتماعی است که تأثیرات روانی و اقتصادی قابل توجهی بر افراد، خانواده‌ها و جامعه می‌گذارد. تحقیقات قبلی در این حوزه تعدادی از عوامل فردی، اجتماعی و خانوادگی تأثیرگذار بر نوع مواد مخدر مصرفی را شناسایی کرده است. این مطالعه در صدد است تا رابطه بین ویژگی‌های فردی و مشکلات خانوادگی با نوع مواد مخدر مصرفی (صنعتی و غیر صنعتی) توسط مراجعان در یک مرکز درمان سوء مصرف مواد در تبریز را پیش بینی کند. روش بررسی: این پژوهش توصیفی-تحلیلی با گروهی متشکل از ۴۰۱ نفر شامل مصرف‌کنندگان مواد مخدر صنعتی و غیرصنعتی که به دنبال خدمات به مرکز درمان سوء مصرف مواد بودند، انجام شد. جمع‌آوری داده‌ها از طریق فرم‌های استاندارد و پرسش‌نامه‌های مراکز ترک اعتیاد، تکمیل‌شده با مصاحبه در مرحله پذیرش انجام شد. یافته‌ها: بین سطح تحصیلات (۰.۰۰۰=P، ۰.۲۴= ضریب همبستگی)، وضعیت تأهل (۰.۰۰۰=P، ۰.۳۵=ضریب همبستگی)، سن مصرف کنندگان مواد مخدر (۰.۰۰۰=P، ۰.۴۰=ضریب همبستگی)، مشکلات خانوادگی (۰.۰۰۰=P، ۰.۱۶=ضریب همبستگی)، و مدت زمان مصرف دارو (۰.۰۱۱=P، ۰.۴۰=ضریب همبستگی) با نوع مواد مخدر مصرفی همبستگی معنی داری مشاهده شد. ولی بین جنسیت، سن در اولین مصرف مواد و مدت زمان مصرف مواد مخدر با نوع مواد مخدر مصرفی همبستگی معنی‌داری مشاهده نگردید. تفاوت جنسیتی آشکار در نمونه (۹۸ درصد مرد، ۲ درصد زن) نیاز به تحقیقات بیشتر با توزیع جنسی متعادل تر را برجسته می کند. نتیجه‌گیری: یافته‌ها بر ارتباط معنی‌دار بین میزان تحصیلات، وضعیت تأهل، سن مراجعه اولیه به مرکز، مسائل خانوادگی و مدت مصرف مواد با نوع داروی مصرفی تاکید دارد. مصرف کنندگان مواد مخدر صنعتی اغلب دارای سطح تحصیلات عالی هستند و با چالش‌های خانوادگی بیشتری مواجه می‌شوند. در مقابل، مصرف کنندگان مواد غیر صنعتی متأهل هستند، دوره‌های طولانی مصرف مواد مخدر دارند و معمولاً در سنین بالاتر به دنبال ترک اعتیاد هستند.
