زمینه و هدف: خشونت علیه زنان پدیدهای است که در آن زن به خاطر جنسیت خود، مورد اعمال زور و تضییع حق از سوی جنس دیگر واقع میگردد. چنانچه این نوع رفتار در چارچوب خانواده و بین زن و شوهر باشد، از آن به خشونت خانگی تعبیر میشود .عواقب منفی اجتماعی نیز نظیر افزایش هزینه مراقبتهای بهداشتی به دلیل ابتلای زن به بیماریهای جسمی و روانی ناشی از خشونت، کاهش بهرهوری و نیروی کار زنان از پیامدهای دیگر این معضل فرهنگی اجتماعی و بهداشتی میباشند. در ایران نیز مانند دیگر کشورها خشونت علیه زنان یک معضل مهم اجتماعی است .در این پژوهش، انواع خشونت شوهران علیه زنان و تاثیر عوامل مختلف در میزان بروز آنها در زنان مراجعهکننده به پزشکی قانونی شهرستان ارومیه مورد بررسی قرار گرفته است تا اطلاعات به دست آمده بتواند جهت فرهنگ سازی برای تقویت جایگاه و ارزشهای انسانی زنان، ارتقای موقعیت اجتماعی زنان، ارتقای سطح بهداشت و حقوق باروری درجامعه، آگاه سازی مردان نسبت به ابعاد مختلف خشونت و تاثیرات منفی آن بر وضعیت فعلی و آینده خانواده، استفاده از بستر ارایه خدمات بهداشتی و آموزشی جهت درک و کاهش خشونت در خانواده و سرانجام گسترش فرهنگ و تسهیلات مشاوره خانواده مورد استفاده قرار گیرد.
روش بررسی: در این مطالعه توصیفی و تحلیلی جمعیت زنان مورد خشونت مراجعهکننده به مراکز پزشکی قانونی در شهرستان ارومیه در سال 1391 بررسی شدند که با کاربرد روشهای متداول تعیین حجم نمونه از جامعه آماری، 296 نفر به عنوان جامعه نمونه با دقت احتمالی مطلوب 5%=d و ضریب اطمینان 90% (96/1 t=) به دست آمد که در نهایت 300 نفر در نظر گرفته شدند. ابزار مطالعه پرسشنامهای بود که اعتبار ظاهری و محتوی پرسشنامه با نظرکارشناسان و اعضای هیات علمی دانشگاه تایید شد و توسط تکمیل آزمایشی آن توسط چند نفر خانم مراجعه کننده به پزشکی قانونی و پایایی درونی نیز با بررسی سوالات زوج و فرد به دست آمد.
یافتهها: مشخص گردید 3/89% زنان (268 زن) مورد خشونت فیزیکی به اشکال مختلف قرار گرفته بودند. سیلی زدن در 78% موارد ( 234 زن)، خفه کردن در 57% (171 زن)، کتک زدن با وسیله در 57% موارد ( 212 زن)، هل دادن و پرت کردن در 7/70% موارد (212 زن )، مشت و لگد زدن در 80% موارد (240 زن) و پیچاندن دست و کشیدن مو در 65% موارد (195 زن) وجود داشته است. در این پژوهش ارتباط معنیداری بین خشونت فیزیکی با زمانی که مرد فاقد شغل ثابت است وجود داشت (001/0>P). با افزایش سن مرد، خشونت جنسی به طور معنیداری بیشتر بود (042/0=P). خشونت فیزیکی در زوجهایی که منزل ملکی نداشتند نیز به طور معنیداری بیشتر بود (011/0=P).
نتیجهگیری: ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ به نتایج پژوهش ﻻزم اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﺴووﻟﻴﻦ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎی ﻏﺮﺑﺎﻟﮕﺮی و اﻳﺠﺎد ﻣﺮاﻛﺰ ﺣﻤﺎﻳﺘﻲ و مشاوره ﺑﺮای اﻳﻦ ﻗﺸﺮ آﺳﻴﺐﭘﺬﻳﺮ و ﻣﺤﺮوم و ﺑﺎ اﻧﺠﺎم ﭘﮋوهشهای وﺳﻴﻊﺗﺮ ﺟﻬﺖ ﺷﻨﺎﺧﺖ ﻋﻠﻞ اﻳﻦ خشونتها و ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺟﻮ ﺣﺎﻛﻢ ﺑﺮ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﮔﺎمهای ﻣوﺛﺮی در ﺟﻬﺖ ﺣﻞ اﻳﻦ ﻣﻌﻀﻞ اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﺑﺮدارﻧﺪ. انجام پژوهشهای حمایتی و مداخلهای در این راستا قابل توصیه است.
Aghakhani N, Eftekhari A, Zare Kheirabad A, Mousavi E. Study of the Effect of Various Domestic Violence Against Women and Related Factors in Women who Referred to the Forensic Medical Center in Urmia city-Iran 2012-2013. Iran J Forensic Med 2012; 18 (2 and 3) :69-78 URL: http://sjfm.ir/article-1-480-fa.html
آقاخانی نادر، افتخاری علی، زارعی خیرآباد عباس، موسوی احسان. بررسی انواع خشونت شوهران علیه زنان و تاثیر عوامل مختلف در میزان بروز آنها در زنان مراجعهکننده به پزشکی قانونی شهرستان ارومیه در سال 91-90. مجله پزشکی قانونی ایران. 1391; 18 (2 و 3) :69-78