زمینه و هدف: مسمومیت و سوء مصرف داروها یک معضل شایع و مهم در جامعه امروزی میباشد که در این میان سوء مصرف مواد محرک از جمله متآمفتامین از اهمیت بیشتری برخوردار است. زیرا علاوه بر تاثیرات منفی اجتماعی بر جامعه، عوارض جسمی جبران ناپذیری به همراه دارد. در نتیجه لزوم پیشگیری و اطلاع از وضعیت مصرف این گونه مواد، نوع ماده مصرفی و علائم همراه از اهمیت بسیاری برخوردار است. هدف از اجرای این مطالعه بررسی شیوع و عوارض سوء مصرف مواد محرک در بین مراجعین به بخش مسمومیتهای بیمارستان شوشتری شیراز میباشد.
روش بررسی: این مطالعه به صورت مقطعی تحلیلی و گذشته نگر برروی تمامی مراجعین به بخش مسمومیت بیمارستان شوشتری از 1/5/1387 لغایت 1/5/1389 انجام گردید. ابتدا داده ها از پرونده بستری بیماران استخراج و در فرم هایی ثبت گردید. فرم ها شامل اطلاعات دموگرافیک، نوع ماده مصرفی و نحوه ی مصرف آن، علائم حیاتی بیماران، علائم بالینی همراه و وضعیت پاسخ به درمان بیماران بود. داده های به دست آمده با استفاده از نرم افزار SPSS مورد تحلیل آماری قرار گرفت.
یافته ها: به طور کلی 9563 نفر افراد حاضر در مطالعه به دلیل مسمومیت به بیمارستان مراجعه کرده که از این بین 544 نفر (68/5%)، دچار مسمومیت ناشی از سوءمصرف مواد مخدر بودهاند و شامل 439 مرد (59/4%) و 105 زن (1/1%) میشدند. شیشه بیشترین ماده محرک مصرفی بوده (5/46%) و از بین روش های مصرفی، نوع استنشاقی (8/60%) بیشتر از سایر روش ها بود. در مردان کراک، کوکایین و شیشه مصرف بیشتری داشته، در حالی که در خانمها ریتالین و اکستازی بیشترین مصرف را داشتهاست. در بین علائم همراه، توهم در خانمها (P=0.001) و تنگی نفس در آقایان (P<0.05) به طور معناداری بیشتر بود. بهبودی کامل در سنین پایینتر به طور معناداری بیشتر بود (P<0.05). پس از درمان 2/81% بیماران با بهبودی کامل و 8/18% بیماران با برخی عوارض ناشی از مصرف مواد و با درمان مرخص شدند. میزان 5/1% از بیماران دچار کما گردیده اما موردی از مرگ در این مراجعین مشاهده نگردید.
نتیجه گیری: نتایج فوق نشان میدهد که نوع استنشاقی به علت راحتی نحوه مصرف بیش از سایر روش ها رایج میباشد. مصرف مواد تزریقی و کشیدنی به علت سختی نوع مصرف در خانم ها کمتر از آقایان و مصرف اکستازی و ریتالین به علت خوراکی بودن آن در خانم ها بیشتر بود. به نظر میرسد علایم همراه در بیماران با نوع ماده مصرفی مرتبط باشد. به طور کلی سوء مصرف این مواد جزء اورژانس های پزشکی بوده و تشخیص و درمان به موقع درکنار آموزش قشر جوان درخصوص عوارض این قبیل مواد محرک حتی در کتب درسی، میتواند در کاهش مرگ و میر و عوارض همراه کمک کننده باشد.
Goudarzi F, Ansari H, Gholamzadeh S, Zarenezhad M, Maleki M, Jafarizadeh F, et al . Evaluation of the Frequency, Clinical Signs & Prognosis of Drug Abuse in Poisoning Cases Referred to Shiraz Shoushtari Hospital from September 2008 to September 2010. Iran J Forensic Med 2016; 22 (1) :7-14 URL: http://sjfm.ir/article-1-773-fa.html
گودرزی فاضل، انصاری حسین، غلامزاده سعید، زارع نژاد محمد، ملکی محمدرضا، جعفری زاده فتاح، و همکاران.. بررسی میزان شیوع، علائم بالینی و پیشآگهی سوء مصرف مواد محرک در بین مراجعین به بخش مسمومیتهای بیمارستان شوشتری شیراز از مردادماه 87 لغایت مردادماه 89. مجله پزشکی قانونی ایران. 1395; 22 (1) :7-14