1- دانشجوی کارشناسی ارشد حشره‌شناسی پزشکی و مبارزه با ناقلین، دانشکدۀ بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی تهران، تهران، ایران 2- مربی، حشره‌شناسی، دانشکدۀ بهداشت، دانشگاه تهران، تهران، ایران 3- استادیار، حشره‌شناسی، دانشکدۀ بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی تهران، تهران، ایران 4- استاد، حشره‌شناسی، دانشکدۀ بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی تهران، تهران، ایران ، rassiy@tums.ac.ir 5- متخصص پزشکی مولکولی، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، مؤسسۀ ملی توسعۀ تحقیقات علوم پزشکی، تهران، ایران
چکیده: (5894 مشاهده)
زمینه و هدف : حشره‌شناسی پزشکی قانونی شامل تعامل بندپایان (عمدتاً حشرات) با فعالیت‌های قانونی است. حشرات بر روی بقایای انسانی تخم‌گذاری می‌کنند و به‌عنوان مادۀ غذایی و یا زیستگاه از آن استفاده می‌کنند. تکامل و توالی حشرات بر روی جسد می‌تواند در برآورد فاصلۀ زمانی گذشته از مرگ، کمک شایانی در مباحث پزشکی قانونی کند. این مطالعه برای نخستین بار بر روی الگوهای توالی حشرات مهم قانونی بر روی لاشۀ حیوانی (جنین گوساله)، در مراحل مختلف تجزیه، طی فصول تابستان و پاییز سال ۱۳۹۴، در جنوب ایران (شهرستان کازرون)، برای به دست آوردن اطلاعات پایه‌ای انجام شد. روش بررسی: در هر مطالعه یک لاشۀ جنین گوساله استفاده شد. ابتدا لاشه در محل انجام پژوهش ارزیابی شده و مراحل فساد تحت نظر گرفته شد. پنج مرحله از پوسیدگی متمایز گردید: مرحلۀ تازه، بادکرده، پوسیدگی اولیه، پوسیدگی ثانویه و مرحلۀ خشک‌شدگی. نمونه‌برداری از حشرات بالغ و نابالغ به‌صورت روزانه و بر اساس پروتکل هر فصل انجام گرفت. یافته‌ها: نتایج این پژوهش، گونه‌های گوشت‌خوار، انگل و شکارچی که در پنج مرحلۀ تجزیۀ لاشه در جنوب ایران (شهرستان کازرون) نقش داشتند را گزارش می‌دهد. تعداد گونه‌های شناسایی‌شده در مرحلۀ اول نمونه‌برداری، ۳۳ عدد بود که گونۀ Chrysomya albiceps از دوبالان خانوادۀ کالیفریده، گونۀ غالب بوده است. تعداد گونه‌های شناسایی‌شده در مرحلۀ دوم، ۳۸ عدد بود، که گونۀ Chrysomya megacephala از دوبالان خانوادۀ کالیفریده گونۀ غالب بوده است. توالی (ترتیب) کلنی در اجساد و در مناطق مختلف، در سطح خانواده، نسبتاً ثابت است، اما جنس، گونه و کلنی بندپایان بسیار سازگار با محیط‌زیست و خاص هر منطقۀ جغرافیایی است. بحث و نتیجه‌گیری: این مطالعه نشان داد که الگوهای توالی از گونه‌های حشرات در دوره‌های مختلف فصلی و حتی در سایت‌های مختلف، توالی‌های متفاوتی دارند. این نکات در تعیین PMI بسیار با اهمیت هستند و همچنین الگوهای توالی در سطح جنس و گونه، همراه با شاخص‌های محل که در آن جسد پیدا شده است، قابل پیش‌بینی هستند.
