مقدمه: اختلالات روان­پزشکی در بیماران کاندید پیوند می­تواند با وخیم شدن کیفیت زندگی بیماران همراه شده و تاثیراتی بر تبعیت بیمار از درمان و نیز پیامدهای پس از جراحی پیوند گذارد. از این­ رو مهم است که بیماران کاندید پیوند سابقه جدی بیماری­های خلقی یا فکری و رفتاری نداشته باشند و یا در صورت بیماری تحت درمان قرارگرفته باشند. از آن جا که تاکنون مطالعه­ای در مورد اختلالات روان­پزشکی بیماران کاندید پیوند بیمارستان دکتر مسیح دانشوری انجام نشده است، مطالعه حاضر به منظور ارزیابی جنبه­های روان­شناختی بیماران کاندید پیوند ریه و قلب مراجعه کننده به این بیمارستان انجام شده است.

مواد و روش­ها: این مطالعه مقطعی- توصیفی- تحلیلی در سال 1391 بر روی 48 بیمار در لیست انتظار پیوند قلب یا ریه انجام شد. بیمار پس از مراجعه و انجام مصاحبه بالینی و تشخیص قطعی در این طرح وارد شده، سپس وضعیت روان شناختی بیمار توسط روان­پزشک بر اساس معیارهای تشخیصیDSM –IV TR  بررسی شده و پس از کسب رضایت جهت همکاری و اطمینان به وی جهت محرمانه بودن اطلاعات، پرسش­نامه­ها در محیط آرام و بدون استرس توسط پرسش­گران از بیماران سوال و تکمیل گردید. پرسش­نامه­ها شامل دو بخش اطلاعات دموگرافیک و Scl-90 بودند. پس از جمع آوری پاسخ نامه­ها، اطلاعات  بیماران به  برنامه کامپیوتری 16- spss وارد و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.

یافته ها: 18 بیمار (38%) زن و 30 بیمار (62%) مرد بودند. میانگین سن بیماران 13 ± 41 سال بود. 34 نفر (70%) متأهل بودند. از این تعداد  19 نفر (40%) در تهران زندگی می­کردند. 21 نفر (49%) سیگار و 8 نفر (19%) مواد اعتیاد آور مصرف می­کردند. در این طرح بیشترین نمره اختلالات روان­شناختی مربوط به خود بیمارانگاری (85/0) و افسردگی (78/0) و کمترین نمره مربوط به افکار بدبینانه و انتساب (46/0) بود. ارتباط افسردگی با خود بیمارانگاری، وسواس، اضطراب و ترس مرضی معنادار بود. (P. V=0/004)، (P.V=0/000)، (P.V= 0/000) (P.V= 0/076).

ارتباط اضطراب با خود بیمارانگاری، وسواس، افسردگی و افکار بدبینانه و انتساب معنادار بود(P. V= 0/000)، (P. V= 0/000)، (P. V=0/000) (P. V=0/000).

ارتباط خود بیمارنگاری با ترس مرضی معنادار بود (P. V=0/007) و ارتباط وسواس با افکار بدبینانه و انتساب نیز معنادار بود (P. V= 0/000). 

افرادی که افسردگی در آن­ها شاخص بود، بیشترین مصرف مواد را داشتند و آن­هایی که نمرات بالایی در حساسیت بین فردی، اضطراب و پرخاشگری داشتند کمتر از سایرین به اختلال مصرف مواد مبتلا بودند.

افسردگی و خود بیمارانگاری بیشترین، و پرخاشگری کمترین اختلالاتی بود  که در بیماران مصرف کننده سیگار دیده شد.

بحث و نتیجه گیری: نتایج مطالعه حاضر همراه سایر مطالعات نشان داد که بیماران در انتظار پیوند ریه یا قلب از اختلالات روان شناختی شامل افسردگی، اضطراب، شکایت جسمانی، وسواس جبری، حساسیت در روابط بین فردی، پرخاشگری، ترس مرضی، افکار بدبینانه و انتساب رنج می­برند. ضروری است که با مشاوره توسط روان پزشکان، بررسی و تشخیص اختلالات روانی حاد و مزمن بیماران پیوند شده و نیز در انتظار پیوند جزء برنامه­های درمان روتین این دسته از بیماران در نظر گرفته شود، خصوصاً با توجه به نتایج حاصله در بیمارانی که درگیر اختلال مصرف مواد (سیگار و سایر مواد) نیز هستند، مشکلات روان شناختی منجر به نتایج ضعیف درمان، افزایش طول بستری و افزایش میزان استرس و کاهش کیفیت زندگی بیماران پیوندی می­گردد.