زمینه و هدف: مسمومیت و سوء مصرف داروها یک معضل شایع و مهم در جامعه امروزی می­باشد که در این میان سوء مصرف مواد محرک از جمله مت­آمفتامین از اهمیت بیشتری برخوردار است. زیرا علاوه بر تاثیرات منفی اجتماعی بر جامعه، عوارض جسمی جبران­ ناپذیری به همراه دارد. در نتیجه لزوم پیشگیری و اطلاع از وضعیت مصرف این گونه مواد، نوع ماده مصرفی و علائم همراه از اهمیت بسیاری برخوردار است. هدف از اجرای این مطالعه بررسی شیوع و عوارض سوء مصرف مواد محرک در بین مراجعین به بخش مسمومیت­های بیمارستان شوشتری شیراز می­باشد.

روش بررسی: این مطالعه به صورت مقطعی تحلیلی و گذشته­ نگر برروی تمامی مراجعین به بخش مسمومیت بیمارستان شوشتری از 1/5/1387 لغایت 1/5/1389 انجام­ گردید. ابتدا داده ­ها از پرونده بستری بیماران استخراج و در فرم­ هایی ثبت گردید. فرم­ ها شامل اطلاعات دموگرافیک، نوع ماده مصرفی و نحوه ­ی مصرف آن، علائم حیاتی بیماران، علائم بالینی همراه و وضعیت پاسخ به درمان بیماران بود. داده ­های به دست آمده با استفاده از نرم افزار SPSS مورد تحلیل آماری قرار گرفت.

یافته ها: به طور کلی 9563 نفر افراد حاضر در مطالعه به دلیل مسمومیت به بیمارستان مراجعه کرده که از این بین 544 نفر (68/5%)، دچار مسمومیت ناشی از سوءمصرف مواد مخدر بوده‌اند و شامل 439 مرد (59/4%) و 105 زن (1/1%) می­شدند. شیشه بیشترین ماده محرک مصرفی بوده (5/46%) و از بین روش ­های مصرفی، نوع استنشاقی (8/60%) بیشتر از سایر روش ­ها بود. در مردان کراک، کوکایین و شیشه مصرف بیشتری داشته، در حالی که در خانم­ها ریتالین و اکستازی بیشترین مصرف را داشته­است. در بین علائم همراه، توهم در خانم­ها (P=0.001) و تنگی نفس در آقایان (P<0.05) به طور معناداری بیشتر بود. بهبودی کامل در سنین پایین­تر به طور معناداری بیشتر بود (P<0.05). پس از درمان 2/81% بیماران با بهبودی کامل و 8/18% بیماران با برخی عوارض ناشی از مصرف مواد و با درمان مرخص شدند. میزان 5/1% از بیماران دچار کما گردیده اما موردی از مرگ در این مراجعین مشاهده نگردید.

نتیجه­ گیری: نتایج فوق نشان می­دهد که نوع استنشاقی به علت راحتی نحوه مصرف بیش از سایر روش ­ها رایج می­باشد. مصرف مواد تزریقی و کشیدنی به علت سختی نوع مصرف در خانم ­ها کمتر از آقایان و مصرف اکستازی و ریتالین به علت خوراکی بودن آن در خانم ­ها بیشتر بود. به نظر می­رسد علایم همراه در بیماران با نوع ماده مصرفی مرتبط باشد. به طور کلی سوء مصرف این مواد جزء اورژانس ­های پزشکی بوده و تشخیص و درمان به موقع درکنار آموزش قشر جوان درخصوص عوارض این قبیل مواد محرک حتی در کتب درسی، می­تواند در کاهش مرگ و میر و عوارض همراه کمک­ کننده ­باشد.